Zorgvraag vs. zorginstroom: mismatch én oplossing op een rij

In 2033 wordt een tekort van 256.000 fte aan zorgmedewerkers verwacht (Skipr, 2024). Dat betekent niet alleen minder handen aan het bed, maar ook minder tijd, aandacht en kwaliteit. En juist nu het aantal ouderen blijft stijgen, neemt het aantal studenten dat kiest voor een zorgopleiding stevig af. 

In 2024 startten nog maar 7.260 mbo-studenten met de opleiding verpleegkunde — 20% minder dan twee jaar eerder. De instroom voor verzorgende IG zakte zelfs met 33% in vijf jaar tijd, naar 4.110 studenten (CBS, 2024). Op hbo-niveau is de daling iets minder groot, maar nog steeds zorgwekkend: slechts 7.000 starters voor HBO-V in 2024, 6% minder dan in 2021/2022. 

Dit zijn geen tijdelijke schommelingen. We zien een structurele afname van het aantal studenten dat voor een zorgloopbaan kiest. En die daling staat haaks op de groeiende zorgvraag. 

Nederland telt ruim 1,2 miljoen studenten. Slechts 124.000 daarvan volgen een opleiding in zorg en welzijn — dat is minder dan 10% (CBS, 2024). En dat terwijl de zorgvraag explodeert. We hebben méér mensen nodig, maar steeds minder jongeren kiezen voor deze richting. De opleidingstrajecten zijn lang, intensief en vragen veel begeleiding. Tegen de tijd dat nieuwe studenten klaar zijn om aan de slag te gaan, is het tekort alleen maar groter geworden. 

De harde conclusie: we kunnen het gat niet meer dichten door alleen te blijven hopen op méér instroom. 

Toch is er een enorme groep die wél iets kan betekenen. In Nederland combineert maar liefst 88% van de studenten hun studie met een bijbaan (CBS, 2024). Dat is een ongekend potentieel. En toch wordt die groep in de zorg nauwelijks benut. 

Daar ligt een kans. Functiedifferentiatie maakt het mogelijk om het werk anders in te richten en studenten — ook zonder zorgdiploma — nú al onderdeel te maken van zorgteams. Niet als vervanging van professionals, maar als aanvulling. Denk aan ondersteuning bij huishoudelijke taken, dagbesteding of lichte ADL. Met gerichte training kunnen ze meteen aan de slag, en op termijn doorgroeien binnen de sector. 

We snappen het: het tekort aan personeel aanpakken vraagt veel van zorgorganisaties. De druk is al hoog, en nieuwe strategieën kosten tijd, ruimte en draagvlak. Maar niets doen is geen optie. 

Daarom is het zo belangrijk om te kijken naar oplossingen die nú al werkbaar zijn. Functiedifferentiatie helpt je om het werk slimmer te verdelen, zonder direct extra zorgprofessionals te hoeven opleiden of vinden. En het mooie? Je kunt vandaag al beginnen — klein, praktisch en met impact.