4 urgente problemen in de zorg – en een oplossing die wél werkt

Dat de zorg onder druk staat, is geen nieuws meer. Zorgorganisaties draaien op volle toeren, terwijl het steeds lastiger wordt om teams compleet te krijgen én te houden. De oplossingen zijn vaak tijdelijk of richten zich vooral op meer mensen, meer uren, meer capaciteit. Maar wat als het niet alleen gaat om méér, maar vooral om anders? Om beter benutten wat er wél is. En kijken naar het werk zelf: wat moet door wie worden gedaan? Hieronder lees je over vier knelpunten die zorgen voor structurele druk op de zorg — en hoe een slimme herverdeling van werk daar verrassend goed op inspeelt.

1. Vergrijzing én ontgroening: de kloof groeit aan twee kanten

De dubbele vergrijzing raakt de zorg hard. Niet alleen neemt het aantal ouderen dat zorg nodig heeft toe, ook het personeel zelf veroudert. Tegelijkertijd komen er steeds minder jongeren de zorg in. De instroom in opleidingen daalt, terwijl ervaren krachten uitstappen of richting pensioen gaan (FNV, 2024). Dat zorgt voor een toenemende kloof tussen vraag en aanbod — en de verwachting is dat deze kloof de komende 10 jaar alleen maar zal toenemen (ABF Research, 2025).

2. Verspilling van schaarse tijd: zorgprofessionals doen te veel bijtaken

Zorgmedewerkers zijn opgeleid om deskundige zorg te bieden, maar in de praktijk zijn ze veel tijd kwijt aan niet-zorg taken. Denk daarbij aan huishoudelijke taken, welzijnswerk en andere taken die niet per se hun expertise vragen. Dat zijn belangrijke werkzaamheden, maar ze kosten kostbare tijd. Het gevolg? Minder tijd en aandacht voor de complexe zorg waarvoor deze professionals juist zijn opgeleid.

3. Jarenlange bezuinigingen: geen ruimte voor vernieuwing of begeleiding

Na jaren van bezuinigen is de financiële rek eruit. Wat ooit bedoeld was als tijdelijke efficiëntie, heeft zich opgestapeld tot een structureel tekort aan tijd, begeleiding en ruimte voor vernieuwing. Teams houden het hoofd boven water, maar moeten steeds vaker kiezen tussen ‘het werk doen’ en ‘het goed doen’.

Volgens V&VN (2022) werkt meer dan de helft van de zorgprofessionals in onvolledige teams, en draait 65% structureel extra diensten. In zo’n realiteit is er simpelweg geen tijd om nieuwe collega’s goed in te werken — laat staan om samen te bouwen aan toekomstbestendige zorg.

4. Structureel hoge werkdruk: uitval, verloop en verminderde kwaliteit

De werkdruk in de zorg is al jaren te hoog — en de gevolgen stapelen zich op. Zorgprofessionals lopen op hun tandvlees, vallen uit of verlaten het vak voorgoed. De balans is zoek: tussen werk en herstel, tussen kwaliteit en haalbaarheid.

Volgens PGGM&CO (2024) ervaart 35% van de medewerkers in zorg en welzijn een verstoorde werk-privébalans. En zonder tijd om écht op te laden, neemt de kans op uitval of vertrek alleen maar toe. Wie blijft, draagt steeds meer. Niet alleen aan taken, maar ook aan verantwoordelijkheden en emotionele belasting. Zonder ondersteuning is het geen kwestie van of iemand omvalt — maar wanneer.

Tijd om werk anders te verdelen

Deze knelpunten zijn niet de enige uitdagingen waar de zorg mee te maken heeft — maar ze hebben wel één ding gemeen: ze vragen om slimme, structurele oplossingen. Oplossingen die niet alleen draaien om méér mensen, maar ook om het anders organiseren van het werk.

Want zelfs als de instroom toeneemt, blijven de uitdagingen bestaan zolang de druk op zorgprofessionals te hoog blijft. Wie het werk anders weet te verdelen, creëert ruimte, rust en perspectief — voor nu én voor de toekomst.

Functiedifferentiatie: meer doen met wie je al hebt

Functiedifferentiatie biedt een concrete manier om het werk slimmer te organiseren. Door kritisch te kijken naar takenpakketten, kun je relatief eenvoudige taken bundelen tot nieuwe functies. Die taken hoeven niet per se uitgevoerd te worden door ervaren zorgprofessionals - studenten of ander ondersteunend personeel kunnen hier direct waarde toevoegen.

Met de juiste begeleiding, kunnen zij veel ondersteunende taken uit handen nemen, zoals administratie, welzijnsactiviteiten begeleiden of huishoudelijke ondersteuning. Dit geeft zorgprofessionals ruimte om te focussen op wat echt hun aandacht vraagt.

Organisaties die functiedifferentiatie goed inzetten, zien niet alleen meer rust op de werkvloer, maar ook hogere productiviteit, lagere werkdruk en betere instroom op lange termijn (Berenschot, 2024).

Meer mensen zijn hard nodig - maar hoe we het werk verdelen, maakt minstens zo’n groot verschil.

Meer weten over functiedifferentiatie?

In onze whitepaper lees je hoe je functiedifferentiatie in de praktijk toepast: van strategische keuzes tot concrete functiebouw met studenten. Inclusief praktijkvoorbeelden, inzichten uit de sector en een helder stappenplan.

De whitepaper verschijnt binnenkort. Op de hoogte blijven? Volg ons op LinkedIn, dan weet je als eerste wanneer de whitepaper beschikbaar is!