Kom in actie tegen het schuldenstelsel!

20 november 2018 Leestijd: 5 minuten

De maat is vol. Studenten moeten zich diep in de schulden werken om te kunnen studeren, de beloofde investeringen in het onderwijs worden niet nagekomen en nu gaat ook nog de rente op de studielening omhoog. Eerder kwamen studenten hier al tegen in actie tijdens de Landelijke Actieweek, maar nu is het tijd voor zwaarder geschut.

Kom In Actie Tegen Het Schuldenstelsel

Op zaterdag 24 november organiseert het LSVb samen met FNV Jong, ROOD, LAKS en JOB Den Haag een demonstratie tegen het schuldenstelsel. Welke impact heeft het uitblijven van de beloofde kwaliteitsimpuls en waarom moet jij als student 24 november in actie komen? SUSA zocht het voor je uit en legde al jouw vragen over het huidige schuldenstelsel voor aan Carline van Breugel, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond.

Even terug naar het probleem. Hoe zit het nou precies?

In september 2015 is de basisbeurs afgeschaft en het sociale leenstelsel ingevoerd. De overheid beloofde de honderden miljoenen euro’s die werden bespaard te herinvesteren in het hoger onderwijs. Studeren zou hierdoor logischerwijs duurder worden, maar hier moest tegenover staan dat de kwaliteit van het onderwijs zou verbeteren. In aanloop naar de opbrengsten zouden onderwijsinstellingen alvast ‘voorinvesteren’, omdat de overheid pas vanaf 2018 extra geld beschikbaar zou stellen. Hierdoor zou de eerste lichting studenten zonder basisbeurs meteen kunnen profiteren. Of dat ook daadwerkelijk gebeurd is?


Van Breugel geeft aan dat minder dan de helft van alle beloofde voorinvesteringen gedaan zijn. Het lijkt er op dat zowel de minister als onderwijsinstellingen verantwoordelijk zijn voor dit probleem. “Er moet meer geld naar het onderwijs. Hogescholen en universiteiten moeten dit geld hier ook voor gebruiken. De minister moet ervoor zorgen dat het geld dat ze beloofd heeft te investeren ook echt gebruikt wordt om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren”, aldus Van Breugel.


Naast het uitblijven van deze kwaliteitsimpuls, wil de overheid de rente op studieleningen per 2020 ook nog eens verhogen. “Studenten worden op deze manier dubbel geraakt. Ze worden gedwongen tot een hogere schuld en hogere uitgaven, terwijl de kwaliteit van het onderwijs door forse bezuinigingen daalt.”

Maar wacht even.. het ministerie van Onderwijs geeft juist aan dat het bedrag per student de komende jaren stijgt?

“Het onderwijsgeld per student neemt inderdaad toe. Onderwijsgeld is echter niet de enige financiering die nodig is voor het verbeteren van het onderwijs. Wij vinden echter dat onderzoeksgeld, in het wetenschappelijke onderwijs, samenhangt met het onderwijsgeld en er aan deze verhouding niet gesleuteld moet worden. Onderzoeksgeld is namelijk nodig in het wetenschappelijk onderwijs. Als je kijkt naar de optelsom van deze twee posten, zie je dat het budget per student er de laatste jaren wel degelijk op achteruit gaat. Dit terwijl iedereen staat te schreeuwen om meer geld, omdat het met het huidige budget niet haalbaar is.”

Wat merken studenten concreet van het uitblijven van deze ‘kwaliteitsimpuls’?

‘‘Collegezalen zijn overvol, je krijgt te weinig persoonlijke aandacht en de werkdruk bij docenten is te hoog waardoor een groot aantal docenten uitvalt. Daarnaast krijgen studenten weinig feedback als zij bijvoorbeeld een paper inleveren; zij krijgen alleen een matrix terug met daarin hun eindcijfer”, aldus Van Breugel. “Het is super kwalijk dat je als student wel vette schulden moet maken, maar niet eens persoonlijke aandacht van je docent krijgt of plaats kan nemen op een bankje als de collegezaal weer te vol is.’’


‘‘De generatie studenten hierna gaat meer rente betalen over hun studielening wat een grote financiële impact zal hebben. Wanneer je bijvoorbeeld uitgaat van een gemiddelde studieschuld van 26.000 euro, dan kan dat dit gewoon om 4000 euro extra gaan bovenop je studieschuld.’’

Iedereen in mijn omgeving heeft een studielening. Niks mis mee toch? Dit lijkt mij een probleem voor later.

‘‘We laten jonge mensen lenen, en daarmee maken we lenen normaal. Wat je dan ook ziet is dat ze daar minder goed mee om kunnen gaan, want sommige mensen zijn minder goed met geld. Als je niet voelt dat je iedere maand 500 of 600 euro leent, neem je ook makkelijker die duurdere kamer. We zouden juist studenten moeten weren voor het feit dat schuld maken normaal is. Voorlichting is belangrijk zodat studenten weten waar ze aan gaan beginnen.’’

Wat moet er dan veranderen?

“Wij vinden dat de basisbeurs terug moet komen zodat de schuld niet zo torenhoog wordt. Een schuld van 10.000 euro dat is balen, maar daar kom je wel mee weg. Als het meer dan 20.000 euro wordt, dan wordt het ongelofelijk zwaar om deze weg te werken. Er moet gewoon een basisbeurs zijn. Dit helpt studenten financieel te ontlasten en zal het verschil maken in de lening die aangegaan wordt. Het is echt niet zo dat studenten daar massaal van gaan feesten in Thailand. Zo wordt er nu wel over gesproken, maar dat is gewoon een manier om studenten weer neer te zetten als feestbeesten in plaats van een kwetsbare groep die geen cent te makken heeft.’’

Leuk, maar tegen de tijd dat er iets veranderd is ben ik waarschijnlijk al klaar met studeren. Waarom moet ik als student dan toch in actie komen op 24 november?

‘‘We hebben als studenten de afgelopen jaren heel veel ingeleverd. Dit moeten we niet accepteren, ook al geldt het niet voor de huidige generatie. De overheid kiest er bewust voor om de volgende generatie te kiezen, omdat de huidige generatie het allemaal wel best vindt. Binnen drie jaar na de invoering van dit stelsel blijkt al dat het bijna onmogelijk is om een huis te kopen door de oplopende schulden. Een hogere studieschuld betekent een lagere kans op een hypotheek. Binnen drie jaar de spelregels aanpassen, dat is natuurlijk gewoon valsspelen.’’


‘‘Studenten moeten in actie komen om te laten zien hoe we als jongere generatie worden behandeld, want hier is veel te weinig aandacht voor. Als je studeert ben je vaak niet zo actief in de politiek. Zowel het probleem als de studenten moeten zichtbaar zijn, zodat er meer ruimte komt om dingen te veranderen. Als je altijd maar thuisblijft en niet een keer de voorgrond pakt, dan zal er ook niets veranderen. We hebben iedereen nodig om op te komen voor dit probleem.”


“Het manifest zal heel positief worden ingestoken. Het zal een vrolijke dag worden, met een serieuze boodschap. We hopen op deze manier meer aandacht te krijgen voor het probleem om ervoor te zorgen dat de basisbeurs weer wordt ingevoerd. Voel die verantwoordelijkheid om daar te staan. Het kan zo niet langer!’’

Ik wil er 24 november bij zijn! Wat moet ik hiervoor doen?

“We verzamelen om 13:00 uur op het Lange Voorhout in Den Haag. Om in Den Haag te komen, is er gratis vervoer geregeld. Door het hele land zullen bussen rijden. Je kan je hiervoor aanmelden via laks.nl/bus. Houd het facebookevent in de gaten voor updates over de route die we gaan lopen.”

Ook SUSA zal aanwezig zijn tijdens het manifest. Blijf onze kanalen in de gaten houden voor het laatste nieuws over de demonstratie!