Wat betekent de verkiezingsuitslag voor studenten?

1 december 2023 Leestijd: 5 minuten

‘Nederlanders weer op 1’. Dat is waar Geert Wilders deze verkiezingen met de PVV voor staat. Woensdagavond 22 november kwam de PVV met de meeste zetels uit de verkiezingen. Maar of Wilders uiteindelijk ook premier wordt, is nog niet zeker. Een hoop partijen hebben namelijk aangegeven dat ze niet met de PVV in zee willen gaan. Wilders houdt in ieder geval hoop en is bereid om met verschillende partijen samen te werken. Het wordt dus nog een verrassing wat er uiteindelijk allemaal gaat gebeuren tijdens de formatie, spannend! Wat deze uitslag voor jou als student betekent? We lopen het verkiezingsprogramma nog een keer na zodat jij helemaal op de hoogte bent!

Tweede Kamer

1. Studeren & basisbeurs

  • De PVV vindt dat universiteiten minder toegankelijk zijn geworden voor Nederlandse studenten vanwege internationalisering. Hierdoor worden studies volledig in het Engels aangeleerd. Nederlands als academische taal is daardoor minder belangrijk geworden. De PVV wil dat de bacheloropleidingen alleen nog maar in het Nederlands aangeboden mogen worden. Door dit toe te passen wil de partij de komst van buitenlandse studenten verkleinen.
  • De PVV streeft ernaar om terug te keren naar de essentie van onderwijs door de pedagogiek van 'directe instructie' te omarmen. Dit betekent dat leraren een centrale rol spelen door informatie over te dragen, uitleg te geven en de leerlingen te controleren, in plaats van een benadering waarbij leerlingen zelfstandig moeten uitzoeken. Het doel is om weer structuur, veiligheid, rust en regelmaat in de klas te brengen. De PVV is van mening dat grote, gefuseerde scholen het risico met zich meebrengen dat leerlingen verloren gaan in de massa. Daarom pleiten ze voor kleinschalig onderwijs, waar leerlingen opnieuw worden gekend en niet slechts als een nummer worden behandeld.
  • Daarnaast vindt de PVV dat het beroepsonderwijs versterkt moet worden. Dit gaat over vmbo tot en met hbo. De partij wil dan ook geen samensmelting van het hbo en wetenschappelijk onderwijs (wo).
  • De PVV stemde eerder voor op de een motie van Omtzigt om de rente op studieleningen permanent op 0% te bevriezen, stemde tegen op de motie van SP en PvdA om de rente van de leenstelsel-student op 0% te zetten en om dat te bekostigen de btw op bloemen te verhogen, maar benoemt de basisbeurs en (de rente op de) studieschuld niet in het partijprogramma. Wel stemde de PVV eerder voor op een motie over meer compensatie voor studieschuld voor de leenstelsel-student.

2. Werk & inkomen

  • ‘Werken moet lonen’. De PVV wil het minimumloon ophogen. Op deze manier gaan werkenden er in koopkracht op vooruit.
  • Geen onnodige extra regels en verplichtingen voor zzp’ers: betaalbaar vrijwillig verzekeren arbeidsongeschiktheid en pensioen.

3. Wonen & leven

  • De PVV wil de sociale huur verlagen en daarnaast de huurtoeslagen verhogen. Dit met als reden om de Nederlander te verlossen van lasten. Wonen moet betaalbaar zijn en op dit moment is dat het niet. Daardoor wil de PVV ook de belasting op energie verlagen zodat de kosten rondom wonen kunnen worden gefinancierd.
  • Er moeten meer huizen komen voor Nederlanders. Er moeten huizen gebouwd worden waar mensen met een laag inkomen kunnen huren, huizen voor mensen met een gemiddeld inkomen en huizen die mensen kunnen kopen. Hoe de PVV dit wil doen wordt niet specifiek vermeld in het programma.
  • De PVV heeft de budgettaire en economische gevolgen van hun verkiezingsprogramma niet door laten rekenen bij het Centraal Plan Bureau (CPB).

En nu?

Geert Wilders koestert duidelijk zijn voorkeur voor een rechtse benadering en wijst een coalitie over links, bijvoorbeeld met Frans Timmermans, resoluut af. Verschillende partijen laten zelf ook weten dat ze een samenwerking met de PVV niet zien zitten. Daarnaast laat Dilan Yesilgöz van de VVD weten dat haar partij niet in een kabinet zal stappen in verband met het zetelverlies. Het vormen van een kabinet zal dus niet zonder slag of stoot gaan. Wilders lijkt dit zelf ook te beseffen en zei woensdagavond na de exitpoll: “Ik doe ook een oproep aan andere partijen. De campagne is voorbij, de kiezer heeft gesproken. We zullen met elkaar moeten gaan samenwerken. Op zoek naar overeenkomsten. Iedere partij, ook de onze, zal over zijn schaduw heen moeten stappen. Aan ons zal het niet liggen.”

 

Momenteel wordt er flink gespard over welke partijen samen met de PVV een kabinet zullen vormen. Eerste Kamer-lid Gom van Strien van de PVV werd op 24 november aangewezen als verkenner. Maar na een artikel van de NRC – waarin een fraude-aangifte tegen van Strien aan het licht is gekomen – heeft hij ervoor gekozen om te stoppen als verkenner. Ronald Plasterk, lid van de PvdA en voormalig minister van Onderwijs en Binnenlandse Zaken, heeft zijn functie als verkenner overgenomen. Hij zal de komende tijd de verschillende mogelijkheden onderzoeken om er achter te komen welke partijen er met elkaar kunnen gaan samenwerken. Indien er niet genoeg grote partijen willen samenwerken met de PVV zou het kunnen dat er een minderheids- of een zakenkabinet wordt gevormd.

De komende tijd

  • 23 november: De Commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven (COG) begint met haar onderzoek en controleert of de nieuwe Kamerleden voldoen aan de eisen om een Tweede Kamer-lid te worden.
  • 24 november: Vera Bergkamp, de voorzitter van de Tweede Kamer, spreekt de fractievoorzitters, waarbij een verkenner is gekozen: Gom van Strien.
  • 27 november: Na berichtgeving over een fraude-aanklacht tegen Gom van Strien, heeft hij zijn functie als verkenner opgegeven.
  • 28 november: Ronald Plasterk is gekozen als nieuwe verkenner.
  • 30 november/1 december: De COG controleert de processen-verbaal van alle stembureaus om te kijken of de verkiezingen volgens de regels zijn verlopen. Hierbij wordt bijvoorbeeld gelet op telverschillen en andere onregelmatigheden.
  • 1 december: De Kiesraad stelt definitief de verkiezingsuitslag vast. Vera Bergkamp neemt de uitslag in ontvangst.
  • 5 december: De laatste vergaderdag van de “oude” Tweede Kamer. De COG presenteert alle resultaten uit de verschillende onderzoeken. Daarnaast maken de Kamerleden een profielschets over wie zij gaan kiezen als nieuwe Kamervoorzitter.
  • 6 december: De nieuwe Tweede Kamer en tijdelijke Kamervoorzitter worden geïnstalleerd. Samen maken ze een profielschets van de nieuwe Kamervoorzitter.